58. Rkps 459: Chronik des Deutschen Ordens; z XVI w; pag. 1–92.

59. Rkps 460: Chronologia documentorum Ordinis Teutonici 1401–1500; prawdopodobnie z XVII w.; fol. 1–210.

60. Rkps 465: Chronica des hochlobwürdigen ritterlichen Deutschen Ordens zusammen mit der edlen Lande Preußen und Livland Ursprung auf das allerkürzeste begriffen, von den drei Brüdern Leo, Adrian und Faustin von Waiblingen für den Landkomtur der Ballei an der Etsch Heinrich von Knöringen; z 1528 r.; fol. 1–419⁴².

61. Rkps 477: Compendiose Cronica zu des Deutschen Ordens Herkommen und Geschichte; z 1528 r.; fol. 1–22⁴³.

62. Rkps 481: Kurzgefaßte historische Nachricht von des hohen Deutschen Ritterordens Ursprung, Wachstum, Aufnehmen, auch dessen von Zeit zu Zeiten erlitennen widrigen Schicksalen, in gebundener Rede aufgesetzt u. mit verschiedenen Anmerkungen versehen von Johann Heinrich Feder; z 1769 r.; pag. 1–159⁴⁴.

63. Rkps 517 zawiera dwie kroniki: 1) Chronik des Deutschen Ordens von Anfang bis 1835; z XIX w.; pag. 1–61; 2) Extrat de Schrenkii. Historia Ordinis Equestris Hospitalis Sanctae Mariae Teutonicorum etc.; prawdopodobnie z XVIII w.; pag. 63–98.

64. Rkps 522: Historia Ordinis. (Maximilianische Chronik des Deutschen Ordens); z 1613 r.; fol. 1–346⁴⁵.

65. Rkps 524: Abrégé de l’histoire de l’Ordre Teutonique par A. A. de Krufft; z 1761 r.; fol. 1–38⁴⁶.

66. Rkps 525: Abrégé de l’histoire de l’Ordre Teutonique par A. A. de Krufft; z 1761 r.; fol. 1–38⁴⁷.

67. Rkps 531: Maximilianische Ordenschronik vom Jahre 1606; fol. 1–703.

Poza wymienionymi powyżej rękopisamy znajdują się również inne kodeksy, zawierające dzieje zakonu. Są to jednak kopie dzieł, które zostały już opublikowane⁴⁸.

___

42 Por. rkps 129, 148, 341, 443.

43 Jest to kopia z XVIII w.

44 Jest to wierszowana historia zakonu z dodatkiem o monetach wybijanych w Prusach za rządów wielkich mistrzów. Por. rkps 184, 210, 219, 220, 221, 247.

45 Rękopis składa się z dwóch tomów: I tom, fol. 1–190; II tom, pt. Continuatio rerum, fol. 1–156.

46 Francuski badacz Mathieu Olivier uważa (informacja ustna), że jego autorem był prawdopodobnie szlachcic austriacki Andreas Anton Freiherr von Krufft (1721–1793). Według tego historyka napisanie kroniki i podanie nazwiska po francusku jest całkowicie możliwe ze względów na wpływy tegoż języka pod koniec XVIII wieku w środowisku, z którego wywodził się autor rękopisu. Kodeks ten jest identyczny z rkps 525.

47 Kodeks ten jest identyczny z rkps 524.

48 Chodzi o następujące rękopisy:

• rkps 71: Abschrift einer Alten Preußenchronik; z XIX w.; fol. 1–225; kodeks ten zawiera Starszą kronikę wielkich mistrzów: por. Die ältere Hochmeisterchronik, hrsg. von M. Töppen, SRP, Bd. 3. Leipzig, 1866, S. 540–709 oraz Historię pewnego Związku: por. Geschichte von wegen eines Bundes, hrsg. von M. Töppen, SRP, Bd. 4. Leipzig, 1870, S. 75–211. M. Olivier uważa (informacja ustna), że obecny rękopis 71, to rękopis, który był wcześniej przechowywany pod sygnaturą 85: por. Töppen M. Einleitung zur älteren Hochmeisterchronik, SRP, Bd. 3. Leipzig, 1866, S. 520, 521. Według tego francuskiego historyka rękopis 71 (dawniej 85), to odpis z tzw. rękopisu szkokholmskiego, którego dokonał w Sztokholmie J. Dudik na początku 1850 r. podczas przeprowadzanej kwerendy: por. Dudik J. Forschungen in Schweden für Mährens Geschichte. Brünn, 1852, S. 268–285; patrz też: Kurras L. Deutsche und Niederländische Handschriften der Königlichen Bibliothek Stockholm: Handschriften. Stockholm, 2001, S. 78.

• rkps 162: Von dem Land zu Preußen, welchergestalt das durch die Deutschen Herren ritterlich erstritten und zum christlichen Glauben bracht, aus einer italienischen Chronik, so Papst Pius II. beschrieben, welcher Papst vormals Eneas Sylvius genannt und etwo Kaiser Friedrichs III. Sekretarij gewesen, durch Herrn Andreen von Brandis zu Lwonburg, Komturn zu Lengmoos, Deutsch Ordens, ausgezogen und verdeutscht; z 1549 r., fol. 1–8; por. Aeneas Sylvius Preussen betreffende Schriften, hrsg. von T. Hirsch, SRP, Bd. 4. Leipzig, 1870, S. 218–253. Trudno nam powiedzieć, czy i jakie pokre-